سرفه کردن نوزاد می‌تواند برای والدین نگران کننده باشد. با این حال، تا زمانی که تغذیه و تنفس کودک طبیعی باشد جای نگرانی وجود ندارد. البته آرام کردن سرفه‌های نوزاد می‌تواند همچنان کار سختی باشد. ممکن است برای چند شب، خواب شما و همسرتان مختل شود تا بالاخره وضعیت نوزاد بهبود یابد.
دلایل سرفه کردن نوزاد
ویروس‌هایی نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا، عامل اصلی بسیاری از سرفه‌های نوزادان هستند. سیستم ایمنی نوزاد هنوز برای مقابله با ویروس‌ها به اندازه کافی قوی نشده است. به همین دلیل بچه‌ها در سال اول تولد ممکن است حدود ۷ بار یا بیشتر دچار سرماخوردگی شوند.
عوامل دیگری به غیر از سرماخوردگی و آنفولانزا نیز می‌توانند منجر به سرفه کردن بچه‌ها شوند. از جمله دلایل رایج سرفه نوزاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ویروس سن‌سی‌شیال تنفسی (RSV): ویروس رایجی است که به عفونت سینه منجر می‌شود. در بسیاری از موارد این بیماری ویروسی، از نظر شدت خطرناک بودن در حد یک سرماخوردگی ساده است. با این حال در برخی موارد می‌تواند به شرایط وخیم همچون برونشیت و سینه پهلو (پنومونی) بیانجامد.
- خروسک: یک عفونت ویروسی است که مجاری تنفسی فوقانی و دستگاه صوتی کودکان را آلوده می‌کند.
- سیاه سرفه: عفونت باکتریایی مجاری تنفسی که می‌تواند به شدت مسری باشد. با دریافت واکسن سیاه‌سرفه در دوران بارداری و انجام منظم واکسیناسیون ضروری نوزاد پس از تولد، می‌توان از ابتلای بچه‌ها به این بیماری پیشگیری کرد.
تأثیر سرفه بر روی نوزاد
سرفه کردن می‌تواند تجربه سخت و دردناکی برای نوزاد باشد. همچنین صدای سرفه‌ها و خرخر سینهٔ بچه می‌تواند والدین را به شدت نگران کند. با این حال باید بدانید که سرفه کردن به تنهایی آسیبی به ریه‌ها وارد نمی‌کند.
در زمان ابتلا به بیماری‌های ویروسی، متوجه خواهید شد که کودک‌تان اندکی بیشتر از حالت معمول می‌خوابد و به توجه بیشتری از جانب شما نیاز دارد. در این دوران لازم می‌شود بچه‌ها را بیشتر از همیشه بغل کنید تا کم‌کم بهتر شوند.
در برخی موارد، سرفه نوزاد می‌تواند شدید بوده و آنها را دچار بیماری کند. در این وضعیت، با اینکه هم والدین و هم کودک شرایط دشواری را تجربه می‌کنند اما لازم نیست بیش از حد نگران شوید. در صورت تکرار سرفه‌ها، جهت احتیاط به خانه بهداشت یا پزشک اطفال مراجعه کنید.
اگر علت سرفه‌های نوزاد، سرماخوردگی معمولی باشد، علایم دیگری نیز مشاهده خواهید کرد. از جمله:
- خستگی و تحریک‌پذیری
- آبریزش بینی یا مسدود شدن دماغ
- عطسه
- تب
برای درمان سرفه نوزاد در خانه چه کار کنیم؟
بسیاری از سرفه‌های نوزاد، با گذشت زمان خود به خود رفع می‌شوند و نیاز به اقدام خاصی وجود ندارد. از آنجایی که علت سرفه‌های نوزاد معمولاً آلودگی ویروسی است، مصرف آنتی بیوتیک‌ها تأثیری نخواهد داشت. بنابراین به جای استفاده از آنتی بیوتیک، کافیست محیط راحت‌تری برای بچه‌ها فراهم کرده و بیشتر مراقب آنها باشید تا بهبود یابند.
در صورت سرماخوردگی نوزاد، می‌توانید با انجام کارهای زیر به احساس راحتی کودک کمک کنید:
- خواب و استراحت کافی
- بالا بردن میزان مایعات بدن با افزایش تعداد دفعات شیردهی. در صورتی که برای تغذیه نوزاد از شیر خشک استفاده می‌کنید، برای افزایش آب بدن نوزاد، مقدار بیشتری آب به بچه بنوشانید. اگر نوزاد شما کمتر از شش ماه سن دارد، قبل از نوشیدن آب توسط نوزاد ابتدا آن را بجوشانید و اجازه دهید خنک شود.
- در صورتی که کودک علایم تب را دارد یا احساس می‌کنید درد شدیدی را تحمل می‌کند، با مشاوره پزشک می‌توانید از داروهای مسکن اطفال همچون پاراستامول (استامینوفن) و ایبوپروفن مخصوص نوزاد استفاده کنید. برای استفاده از پاراستامول، نوزاد باید بیشتر از یک ماه داشته باشد. برای دادن ایبوپروفن به نوزاد، باید سه ماه از تولد کودک گذشته باشد.
به هیچ وجه سرخود از داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک جهت رفع سرماخوردگی و سرفه استفاده نکنید. این داروها برای مصرف اطفال زیر ۷ سال طراحی نشده‌اند و خطر بروز عوارض جانبی در آنها بسیار بالاست. همچنین هیچ تضمینی وجود ندارد که این داروها تأثیر مثبت در تخفیف علایم کودکان داشته باشند.
از بالشتک‌ها و متکاها برای تنظیم ارتفاع سر و گردن نوزاد استفاده نکنید. اگرچه این کار می‌تواند اندکی در تخفیف علایم نوزاد مؤثر باشد، اما ریسک سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را افزایش می‌دهد. همچون تمامی اوقات، ایمن‌ترین وضعیت خواب نوزاد، خوابیدن بر روی سطح صاف و تخت است.
همچنین از دادن عسل به نوزاد زیر یک سال اجتناب کنید. زیرا عسل می‌تواند نوعی سم غذایی نادر به نام بوتولیسم در بدن نوزاد تولید کند.
چه زمانی مراجعه به پزشک اطفال ضروری است؟
در صورتی که سرفه‌های نوزاد با دشواری در تنفس همراه باشد، به سرعت به نزدیک‌ترین بیمارستان ممکن جهت دریافت خدمات اورژانسی مراجعه کنید.
برای نوزاد کمتر از ۳ ماهه، با مشاهده اولین علایم بیماری به خصوص دمای بدن ۳۸ درجه یا بالاتر مراجعه به پزشک ضروی است. برای نوزاد بین ۳ تا ۶ ماهه، در صورتی که دمای بدن به ۳۹ درجه یا بالاتر برسد، لازم است به پزشک مراجعه شود.
علائم خطرناک دیگری نیز وجود دارند که در صورت مشاهده مراجعه فوری به پزشک ضروری است. از جمله این علائم عبارتند از:
- کودک به طرزی غیرطبیعی ساکت، بی‌حال و خواب‌آلود باشد.
- نوزاد در مکیدن، بلعیدن و قورت دادن شیر دچار مشکل باشد.
- سرفه با علایم دیگری همچون جوش، درد سینه، سردرد، گلودرد، درد گوش و تورم غدد همراه باشد.
- سرفه‌ها به مدت ۱۰ روز یا بیشتر ادامه داشته و علایم دیگری همچون مخاط سبز، زرد یا قهوه‌ای مشاهده شود.
- سرفه بدون سایر علایم به مدت ۳ الی ۴ هفته ادامه داشته و در هنگام شب شدیدتر شود.
اینکه نوزاد در هنگام ابتلا به بیماری‌های ویروسی به خواب بیشتری نیاز داشته باشد طبیعی است. با این حال اگر فکر می‌کند کودک شما بیش از حد بی‌حال و خسته است و وضعیت طبیعی ندارد بهتر است به پزشک اطفال مراجعه کنید.
به طور کلی در صورت نگرانی در خصوص وضعیت سلامتی نوزاد و مشاهده علایم غیرعادی، مراجعه به خانه بهداشت یا پزشک اطفال ضرری نخواهد داشت.
منبع: babycenter
