انتخاب و خرید مسواک مناسب برای نوزاد و کودک، یکی از اولین گامها در عادت دادن بچهها به مسواک زدن و رعایت بهداشت دهان و دندان است. اما بهترین مدل مسواک برای کودکان چه مدلی است و یک مسواک خوب چه ویژگیهایی دارد؟
برای انتخاب بهترین مسواک نوزاد و کودک، لازم است با مدلهای مختلف موجود در آزار آشنا شده و به برخی نکات ضروری در هنگام خرید مسواک بچهها توجه کنید.
از زمان تولد، همگام با رشد بچهها نیازهای آنها در زمینه بهداشت دهان نیز تغییر میکند. لوازم بهداشتی متعددی برای حفظ سلامت لثه، دهان و دندان بچهها در بازار عرضه میشوند که دست والدین را برای انتخاب اقلام مناسب بر اساس سن بچهها باز میگذارد. دستمال بهداشتی دندان، مسواک انگشتی، مسواک سیلیکونی، مسواک کودک و مسواک برقی کودک، از رایجترین اقلامی هستند که در این زمینه میتوانید مد نظر قرار دهید.
در ردههای سنی زیر ۳ ماه، توصیه میشود برای حفظ بهداشت دهان و حفاظت از لثهها، پس از دادن شیر و غذا به نوزاد لثههای آنها را با دستمال تمیز پاک کنید. برخی از تولید کنندگان همچون Dr. Brown's، دستمالهای مخصوص پاکسازی لثه و دندان نوزاد را تولید میکنند که انجام این کار را برای والدین بسیار ساده میکنند. کاربرد دیگر دستمال مرطوب دندان، پاک کردن دندانهای بچهها در زمان مسافرت و موقعیتهایی است که امکان استفاده از مسواک را ندارید.
اولین نوع مسواک که برای مسواک زدن بچهها مورد استفاده قرار میگیرد، مسواکهای انگشتی هستند. ابعاد کوچک این مدلها به والدین اجازه میدهد به راحتی دندانهای بچهها را تمیز کنند. یک مدل ابتکاری از مسواک انگشتی نوزاد، مدلهای دو طرفه است که در دو سمت مسواک دارای دندانه هستند و در هنگام مسواک زدن، لثه بالایی و پایینی به طور همزمان پاک میشوند. با استفاده از این مدلها، زمان مسواک زدن کاهش پیدا میکند. همچنین در صورت گاز گرفتن بچهها، از انگشت والدین حفاظت میشود.
در بعضی از مدلهای مسواک انگشتی یا مسواک معمولی، دندانههای مسواک به جای الیاف متداول از جنس سیلیکون ساخته میشود. این مدلها برای ردههای سنی ۳ ماهه و بالاتر بسیار مناسب هستند و علاوه بر پاکسازی دهان و دندان، برای ماساژ و آرام کردن لثههای حساس و ملتهب نیز کاربرد دارند.
در حقیقت میتوان گفت مسواکهای سیلیکونی نوعی دندانگیر نیز محسوب میشوند. اکثر مدلها همچنین قابلیت قرارگیری در داخل یخچال و استفاده به صورت خنک برای کاهش التهاب لثه را دارند. مزیت دیگر مسواکهای سیلیکونی، امکان شستشوی آنها در داخل ماشین ظرفشویی است.
برخی از بچهها از سنین پایین نسبت به انجام دادن کارهای خود به تنهایی علاقه زیادی نشان میدهند و دوست دارند خودشان مسواک بزنند یا قاشق را در دست بگیرند. مدلهای متنوعی از مسواکهای معمولی برای ردههای سنی مختلف از جمله بچههای زیر ۲ سال عرضه میشوند که میتوانند برای این دسته از کودکان مورد توجه قرار گیرند. با این حال باید توجه کنید که بچهها تا ۸ سالگی نمیتوانند به معنی واقعی مسواک بزنند و این کار باید با کمک و همراهی والدین صورت گیرد.
مسواکهای برقی همواره طرفداران خاص خود را دارند و استفاده از آنها برای بچهها نیز بسیار رایج است. یک مزیت این مدلها، داشتن زمانبندی خودکار برای اتمام مسواک زدن در ۲ دقیقه است. با این حال اکثر مدلهای مسواک برقی دستگیره بسیار بزرگی دارند که نگه داشتن و کنترل کردن آن برای بچههای کوچک کار آسانی نیست.
اولین موضوع مهم در خرید مسواک، انتخاب مدلی است که برای رده سنی نوزاد شما تولید شده باشد. درجه نرمی الیاف مسواک، ابعاد سری و دستگیره ارگونومیک موارد ضروری دیگری هستند که در انتخاب مدل مناسب تأثیر میگذارند.
همچون مسواک بزرگسالان، مسواکهای کودک و نوزاد نیز از نظر درجه سختی دندانهها و الیاف در سه درجه نرم (Soft)، متوسط (Medium) و زبر (Hard) عرضه میشوند. برای بچههای کوچک، مدلهای soft با الیاف نرم، تمیزی کافی بدون تحریک لثه و دندان را فراهم میکنند.
در بررسی دندانههای مسواک همچنین بهتر است دقت کنید که موهای مسواک حالت نرم و انحنادار داشته باشند. مدلهایی که در آن الیاف مسواک تیز و زاویهدار باشند، احتمال بیشتری برای ایجاد حساسیت دارند. از نظر دندانپزشکان، داشتن دندانههای سیلیکونی و لاستیکی در اطراف مسواک، تأثیر خاصی در پاکسازی دندانها ندارد و مزیت ویژهای محسوب نمیشود.
سایز سری مسواک باید به اندازه کافی کوچک باشد تا به راحتی در داخل دهان نوزاد جای بگیرد. بسیاری از تولید کنندهها بر روی محصولات خود رده سنی مناسب را درج میکنند. مهم است که به رده سنی پیشنهاد شده توسط تولید کننده توجه کنید تا از تناسب ابعاد سری مسواک با سن کودک مطمئن شوید.
در مدلهای مسواک معمولی که در سایز کودک و خردسال تولید میشود، دستگیره ارگونومیک برای راحتی گرفتن مسواک توسط بچهها اهمیت زیادی دارد. هیچ قانون و دستورالعمل کلی در خصوص انتخاب دستگیره وجود ندارد و این بیشتر به سلیقه و ترجیح بچهها بستگی دارد که با چه مدلی راحت باشند.
مسواکها به طور طبیعی مستعد جمعآوری انواع جرم و باکتری هستند و این موضوع میتواند به یک تهدید برای سلامتی نوزاد تبدیل شود. برندهای مطرح، در تولید مسواکهای نوزاد از مواد مقاوم در برابر باکتری استفاده میکنند که خیال شما را از بابت رشد نکردن جرم و باکتریهای خطرناک در میان دندانههای مسواک راحت میکند. عمر مواد آنتی باکتریال مسواک معمولاً ۹۰ روز (۳ ماه) است.
مسواک نوزاد و به خصوص مدلهای انگشتی بسیار کوچک هستند و نگهداری آنها در شرایط بهداشتی میتواند کار دشوار باشد. بسیاری از تولید کنندگان این مدلها را به همراه استند و کیس مخصوص عرضه میکنند که کمک میکند از این وسیله بهتر مراقبت کنید.
با استفاده از استند شما میتوانید مسواک را به صورت ایستاده قرار دهید تا به سرعت با جریان طبیعی هوا خشک شود. بعضی از مدلهای مسواک معمولی و دستگیرهدار نیز به شکلی طراحی میشوند که امکان قرارگیری به شکل ایستاده را دارند که امکان خشک شدن مسواک با جریان طبیعی هوا را فراهم میسازد.
مسواک نوزاد را حداقل هر ۳ ماه یک بار باید تعویض کنید. اما اگر احساس میکنید دندانههای مسواک کیفیت خود را از دست دادهاند، زودتر این کار را انجام دهید. همچنین در صورت ابتلای بچهها به بیماریهایی همچون سرماخوردگی و آنفلوانزا، توصیه میشود مسواک را یک بار در زمان شروع بیماری و یک بار پس از بهبودی تعویض کرده و از مسواک جدید استفاده کنید. تجمع ویروسها در مسواک، میتواند زمان بیماری را افزایش دهد و با تعویض مسواک میتوانید از این مشکل جلوگیری کنید.