گرفتگی بینی نوزاد یکی از شایع‌ترین مشکلات در بین نوزادان است که باعث گرفتگی بینی و احتقان نوزاد و تنفس پر سر‌وصدای نوزاد می‌شود. به طور کلی گرفتگی بینی در نوزادان، خطرناک نیست اما برای تنفس نوزاد اختلالات زیادی را به وجود می‌آورد. این مشکل اغلب مادران را نگران و مضطرب می‌کند. باید به شما مادر عزیز بگوییم احتقان بینی نوزاد مشکل خطرناک یا حادی نیست؛ اما اگر به آن بی‌تفاوت باشید و در مراحل اولیه آن را درمان نکنید، ممکن است باعث بروز مشکلات خطرناک دیگر شود.
احتقان در نوزادان باعث اختلال در تنفس و به دنبال آن اختلال در خواب می‌شود. به همین علت نوزادانی که احتقان دارند، نمی‌توانند خواب کافی را تجربه کنند و با کمبود خواب مواجه می‌شوند. به طور کلی هر عاملی که باعث ملتهب شدن و یا تحریک شدن مجاری بینی می‌شود برای نوزاد گرفتگی به وجود می‌آورد و راه تنفسش را می‌بندد. البته این موضوع گویای عملکرد طبیعی بدن است. زیرا مخاطی که مسیر بینی نوزاد را می‌بندند، برای پاکسازی مسیر سینوس نوزاد هستند. از آنجایی که مجاری تنفسی نوزاد کوچک و نابالغ است، این مخاط به خوبی تخلیه نمی‌شوند و گرفتگی به وجود می‌آورند. حال که با معنا و مفهوم کلی احتقان بینی نوزاد آشنا شدید، می‌خواهیم در این بخش به بررسی عوامل به وجود آمدن این مشکل، علائم ابتلا به احتقان و همچنین راه‌های درمان آن بپردازیم، با ما همراه باشید.
علت گرفتگی بینی نوزاد چیست؟
اگرچه گرفتگی بینی نوزاد کمی سخت و خسته کننده است. اما شما به عنوان مادر باید این را در نظر بگیرید که تخلیه مخاط از مجاری بینی، به نوعی تخلیه میکروب‌های بدن نوزاد است. بنابراین از بیمار شدن نوزاد و ابتلا به آلرژی در بدن او کمک می‌کند. پس از این بابت نگران نباشید، اما بهتر است بدانید چه عواملی باعث گرفتگی بینی نوزاد می‌شوند؟
- آلرژی به شیر مادر
یکی از دلایل بروز احتقان بینی نوزاد، آلرژی به شیر مادر است. این موضوع بیشتر شامل حال نوزادانی می‌شود که هنوز تنها تغذیه آنها شیر مادر است و هیچ غذای کمک مصرف نمی‌کنند. ممکن است شما از مواد غذایی استفاده کرده باشید که در شیرتان واکنش‌های آلرژیک به وجود آورده باشد. مثلا مصرف کره بادام زمینی یا شیر گاو می‌تواند برای نوزاد شما حساسیت و گرفتگی بینی به وجود بیاورد.
- حساسیت به فرمولاسیون شیر خشک
نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند، ممکن است به فرمولاسیون آن حساسیت داشته باشند و پس از تغذیه با شیر خشک دچار گرفتگی و احتقان بینی شوند.
- آلودگی هوا
از آنجایی که ریه‌ها و سیستم تنفسی نوزاد هنوز تکامل نیافته است، امکان دارد آلودگی هوا باعث گرفتگی بینی نوزاد شود. منظور از هوای آلوده فقط هوای شهر نیست؛ بلکه دود دخانیات، دود اسپند، دود عود، اسپری‌های خوشبو کننده و... نیز شامل این مورد می‌شوند.
- عفونت‌های ویروسی
گاهی ممکن است دلیل اصلی احتقان بینی نوزاد، عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا باشد. در صورتی که گرفتگی بینی نوزاد با علائم سرماخوردگی همراه بود، حتما برای درمان نوزادتان را نزد پزشک ببرید.
اگر نوزاد به دلایلی که در بالا به آن اشاره شد دچار گرفتگی و احتقان شود، شما می‌توانید با راهکارهای بسیار ساده و مناسب این گرفتگی را برطرف کنید.
برای برطرف کردن گرفتگی بینی نوزاد که از آلرژی به شیر مادر به وجود آمده است، می‌توانید از مکمل‌های تقویتی که حاوی ویتامین D و K هستند، استفاده کنید. همچنین مصرف سنجد تاثیرات مطلوبی بر شیر مادر می‌گذارد و شما می‌توانید با مصرف سنجد مشکل گرفتگی بینی نوزادتان را برطرف کنید.
اگر گرفتگی بینی نوزاد شما به دلیل حساسیت به فرمولاسیون شیر خشک است، می‌توانید با مشورت پزشک از یک نوع شیر خشک دیگر برای نوزادتان استفاده کنید. همچنین برای در امان نگه داشتن نوزاد از آلودگی هوا حتما در هنگام آشپزی تهویه را روشن کنید. سعی کنید اسپند زیاد در خانه دود نکنید و اجازه ندهید اعضای خانواده در حضور نوزاد سیگار، قلیان و یا دخانیات استعمال کنند. یک راهکار مناسب دیگر اینکه از دستگاه تصفیه کننده هوا یا همان دستگاه بخور سرد استفاده کنید تا هوای خانه‌تان تصفیه شود.
علائم و نشانه‌های گرفتگی بینی نوزاد
احتقان بینی نوزاد، علائم متفاوتی با احتقان بینی بزرگترها دارد. در صورتی که این علائم را در نوزاد خود مشاهده کردید، بدانید که او دچار گرفتگی بینی شده است. این علائم به شرح زیر هستند:
- خر و پف کردن در خواب
- سرفه
- آبریزش بینی
- تنفس پر سر و صدا
- اختلال در خواب
- پررنگ بودن مخاط بینی و ضخیم بودن آن
- اختلال در تغذیه
گاهی ممکن است احتقان فقط در ناحیه بینی نوزاد نباشد و در قفسه سینه نوزاد باشد. در این صورت نوزاد علائم زیر را خواهد داشت:
- سرفه کردن
- تنفس کم عمق و سریع
- خس خس سینه
- بی‌تابی کردن نوزاد
در این شرایط بهتر است تا نوزاد را نزد پزشک ببرید تا او را معاینه کرده و برایش دارو تجویز کند.
درمان مشکل گرفتگی بینی نوزاد
برای درمان مشکل احتقان و گرفتگی بینی نوزاد، چند راهکار پیش روی شماست. بعضی از این راهکارها شامل حال نوزادانی می‌شوند که سن بالاتری دارند و غذای کمکی دریافت می‌کنند. بعضی دیگر از این راهکارها مناسب نوزادانی است که کمتر از 6 ماه سن دارند و از شیر مادر تغذیه می‌کنند.
مامان عزیز اگر نوزاد شما هنوز خیلی کوچک است، می‌توانید چند قطره از شیرِ خودتان را در بینی‌اش بچکانید. شاید برایتان کمی عجیب و غریب باشد اما این کار کمک زیادی به درمان برطرف کردن مشکل احتقان بینی نوزاد می‌کند.
دوش آب گرم یکی دیگر از راهکارهای ساده برای برطرف کردن مشکل گرفتگی بینی نوزاد است. شما می‌توانید نوزادتان را به حمام ببرید تا از طریق تنفس بخار گرم، گرفتگی بینی‌اش باز شود.
استفاده از دستگاه بخور در منزل راهکار بعدی برای برطرف کردن احتقان بینی نوزاد است. مرطوب کردن هوا تاثیر زیادی در برطرف کردن گرفتگی بینی نوزاد دارد.
استفاده از قطره بینی برای برطرف کردن گرفتگی بینی موثر است. اصلا جای نگرانی نیست زیرا این قطره‌ها ترکیبات مضری ندارند. شما می‌توانید چند قطره از محلول قطره بینی را در بینی نوزادتان بچکانید و سپس با استفاده از فین‌گیر نوزاد(پوآر نوزاد)، مخاط را از بینی نوزادتان خارج کنید.
در نهایت به خاطر داشته باشید اگر نوزاد شما فقط یک احتقان ساده داشته باشد، اصلا نباید به او داروهای ضد سرماخوردگی بدهید. در صورتی که حس کردید گرفتگی بینی نوزاد برطرف نمی‌شود، حتما او را برای ویزیت نزد پزشک ببرید اما هرگز به صورت خودسرانه به نوزادتان دارو ندهید.
منبع:mamanatural
