شیر مادر سرشار از انواع مواد مغذی و پروبیوتیک‌های ضروری بوده و به همین دلیل مهمترین منبع تغذیهٔ کودک در ۲ سال اول تولد محسوب می‌شود. با این حال در برخی موقعیت‌ها شیر دادن به نوزاد برای مادران دشوار است. مدل‌های مختلف شیردوش دستی و برقی کاربرد زیادی در حل این مشکلات دارند. در این مطلب به معرفی کاربردهای شیردوش پرداخته و مزایا و معایب استفاده از این وسیله را ذکر خواهیم کرد. در پایان انواع موقعیت‌هایی را که لازم است از شیردوش استفاده شود معرفی خواهیم کرد.
شیردوش چیست و چه کاربردی دارد؟
شیردوش وسیله‌ای است که با اتصال به سینهٔ مادر عمل مکیدن شیر توسط نوزاد را شبیه‌سازی می‌کند. سری شیردوش به یک بطری متصل است که شیر جمع‌آوری شده در داخل آن نگهداری می‌شود. در شیردوش دستی عمل مکش شیر با فشار دادن اهرم‌های تعبیه شده بر روی سری صورت می‌گیرد. در شیردوش برقی این کار به صورت اتوماتیک و با فشردن دکمه انجام می‌شود که آسانتر بوده و سرعت بیشتری دارد.
شیر مادر مقوی‌ترین و سالم‌ترین منبع غذایی برای بسیاری از کودکان است. متخصصان کودک و نوزاد توصیه می‌کنند که نوزاد در شش ماه اول تولد تنها و تنها از شیر مادر تغذیه کند و دادن شیر مادر به کودک تا ۲ سالگی ادامه یابد. با این حال، بعضی مادران ممکن است نتوانند همیشه و در هر موقعیتی مستقیما به کودک خود شیر بدهند. شاغل بودن مادر و داشتن گره لب نوزاد از جمله مثال‌هایی هستند که دادن شیر مستقیم به نوزاد را دشوار می‌کنند. در چنین موقعیت‌هایی داشتن یک شیردوش دستی یا برقی می‌تواند به حل مشکلات والدین در شیر دادن به نوزاد کمک کند.
کاربرد شیردوش در تغذیهٔ نوزاد
تنها کاربرد شیردوش راحتی کاری والدین در شیر دادن به نوزاد نیست. بلکه متناسب با روحیهٔ نوزاد می‌تواند برای برخی کودکان نیز مزایای زیادی داشته باشد. بعضی از بچه‌ها که توانایی شیر خوردن مستقیم از سینهٔ مادر را ندارند دچار سوء تغذیه شده و به دلیل گرسنگی مرتباً گریه و بهانه‌گیری می‌کنند. اما چون ظاهرا به قدر کافی شیر می‌خورند تشخیص گرسنگی آنها برای مادران سخت بوه و تلاش بیشتر برای شیر دادن به کودک نیز بی‌نتیجه است. در چنین مواردی استفاده از شیردوش و خوراندن شیر مادر به کمک شیشهٔ شیر به والدین کمک می‌کند تا میزان شیر دریافتی نوزاد را با دقت بیشتری اندازه‌گیری کرده و از تغذیهٔ کافی کودک مطمئن شوند. در صورت سیر بودن، میزان گریه‌های نوزاد نیز به شکل چشمگیری کاهش یافته و خانواده‌ها آرامش بیشتری خواهند داشت.
استفاده از شیردوش چه مزایایی دارد؟
به طور کلی بزرگترین مزیت شیردوش فراهم ساختن امکان تغذیهٔ نوزاد با شیر مادر در موقعیت‌های دشوار است. در بخش‌های بعدی فهرست کاملی از موقعیت‌های متعدد که باعث می‌شوند شیردهی مستقیم به نوزاد برای مادر سخت باشد ارائه شده است. مزیت دیگر استفاده از شیردوش و شیشهٔ شیر این است که پدران نیز می‌توانند در پروسهٔ غذا دادن به کودک همکاری کنند و این موضوع به افزایش رابطهٔ عاطفی میان پدر و نوزاد کمک می‌کند. همچنین در صورت فشرده بودن برنامه‌های کاری هر دو والدین پرستار کودک و سایر اعضای خانواده نیز می‌توانند در انجام این کار کمک کنند. به طور کلی مزایای شیردوش را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:
- دادن شیر مادر به نوزاد در موقعیت‌های دشوار
- اندازه‌گیری دقیق شیر نوزاد و کم شدن گریهٔ کودک به دلیل گرسنگی
- امکان استراحت بیشتر برای مادر
- حضور پررنگ‌تر پدر در مراحل تغذیهٔ کودک
- امکان کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده و پرستار کودک
- تخلیهٔ شیر اضافی در روزهای اول پس از زایمان
|
|
|
| شیردوش Chicco مدل Classic | شیردوش mamivac مدل Lactive | شیردوش دکتر براونز مدل SoftShape |
معایب استفاده از شیردوش چیست؟
با وجود کاربردهای متعدد شیردوش همچنان اولویت با شیردهی مستقیم به نوزاد است. ارتباط مادر و نوزاد در حین شیردهی بسیار قوی‌تر از حالتی است که بخواهید با شیشه به نوزاد شیر بدهید. مراحل پاکسازی و استرلیزه کردن شیردوش اندکی پرزحمت است و در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی، امکان آلوده شدن شیر مادر و بیماری کودک وجود خواهد داشت. همچنین حمل و نقل و همراه داشتن شیردوش می‌تواند گاهی پردردسر باشد. به طور کلی معایب و محدودیت‌های شیردوش را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- ارتباط عاطفی کمتر میان مادر و کودک
- نیاز به پاکسازی و استریل کردن مداوم
- احتمال آلودگی در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی
- جاگیر بودن و دشواری جابه‌جایی بعضی از مدل‌ها
چه زمان‌هایی به استفاده از شیردوش نیاز داریم؟
شیردهی طبیعی با در آغوش گرفتن فرزند توسط مادر طبیعی‌ترین و بهترین حالت شیر دادن به نوزاد است. این کار هم برای نوزاد و هم برای مادر آرامش‌بخش است و به محکم شدن ارتباط مادر و فرزندی کمک می‌کند. با این حال شیر دادن به روش طبیعی همیشه و در همهٔ شرایط ممکن نیست. گاهی مادران مجبور هستند برای شیر دادن به نوزاد از شیشهٔ شیر کمک بگیرند و در این صورت داشتن یک شیردوش بسیار کمک کننده خواهد بود. در این بخش به معرفی موقعیت‌هایی می‌پردازیم که به استفاده از شیردوش نیاز دارید.
دشواری مکیدن شیر توسط نوزاد
بعضی از کودکان و نوزادان در هنگام تولد دچار مشکلاتی هستند که می‌تواند مکیدن شیر مادر را برای آنها سخت کند. برای بعضی بچه‌ها گرفتن سینهٔ مادر به کلی و بدون دلیل خاصی دشوار است. مشکلاتی همچون گره لب یا شکاف لب و کام نیز می‌توانند خوردن شیر مادر را برای بعضی از بچه‌ها سخت کنند. گاهی بیماری‌های رایج مثل سرماخوردگی، عفونت گوش و عفونت سینه بچه‌ها را خسته کرده و مکیدن شیر مادر را برای آنها سخت می‌کند. در چنین موقعیت‌هایی استفاده از مدل‌های مخصوص شیشه شیر می‌تواند کار والدین برای شیر دادن به نوزاد را آسانتر کند.
دشواری شیردهی برای مادر
ورم و برافروختگی سینه‌ها، نیپل صاف یا فرورفته و مشکلاتی از این قبیل باعث می‌شوند شیر دادن به نوزاد برای مادر آزار دهنده و سخت باشد. در بعضی موارد نیز میزان شیر تولید شده در بدن مادر بیشتر از مقدار نیاز است و استفاده از شیردوش به تخلیهٔ شیر اضافی کمک می‌کند. همچنین نامنظم بودن زمان شیر خوردن نوزاد می‌تواند مادر را اذیت کرده یا حتی شیر مادر را کاهش دهد. در چنین مواردی مادران می‌توانند طبق یک برنامهٔ منظم از شیردوش استفاده کنند و شیر جمع‌آوری شده را برای کودک نگه دارند.
مشکلات زندگی اجتماعی
بعضی از مادران شاغل هستند و پس از اتمام مرخصی زایمان برای شیردهی نوزاد دچار مشکل می‌شوند. گاهی شیر دادن به بچه‌ها در مکان‌های عمومی برای مادران سخت است. در چنین موقعیت‌هایی استفاده از شیردوش و شیشهٔ شیر کمک بزرگی خواهد بود.
شیردهی شبانه
بچه‌ها در هنگام شب انرژی کمتری دارند و نیمه خواب‌آلود هستند. این موضوع می‌تواند شیردهی شبانه را به یک چالش جدی برای مادران تبدیل کند. چراکه بچه‌ها در عین گرسنگی توانایی مکیدن شیر را ندارند و به گریه کردن ادامه می‌دهند. در چنین شرایطی استفاده از شیشه شیر برای دادن شیر مادر می‌تواند به آرام شدن بچه‌ها کمک کند.
ایجاد جریان اولیهٔ شیر مادر
بعضی از مادران به طور کلی با شیردهی مستقیم به کودک مشکلی ندارند. با این حال مکیدن شیر در مراحل ابتدایی نیازمند صرف انرژی زیادی است که ممکن است برای بعضی از نوزادان دشوار باشد. در چنین شرایطی مادر می‌تواند با کمک یک شیردوش دستی کوچک سیلیکونی، جریان اولیهٔ شیر را ایجاد کرده و سپس به صورت طبیعی به نوزاد خود شیر بدهد.
|
|
|
| شیردوش برقی Rovco مدل 1001 | شیردوش برقی اونت مدل Easy Comfort | شیردوش برقی اونت مدل نچرال |
از شیر گرفتن نوزاد
از شش ماهگی مادران به تدریج دادن غذاهای مکمل به نوزاد را شروع می‌کنند. به همین دلیل تعداد وعده‌های شیردهی کاهش پیدا می‌کند. در این زمان استفاده از شیردوش برای تخلیهٔ شیر اضافی کاربردی خواهد بود. همچنین انتقال شیر مادر به شیشهٔ شیر به بچه‌ها کمک می‌کند تا کم‌کم عادت شیر خوردن از سینه مادر را ترک کنند.
تغذیهٔ نوزادان نارس در بیمارستان
شیر مادر در حالت عادی اهمیت زیادی برای تغذیه نوزاد دارد. اما در مورد نوزاد نارس یا کودکانی که به دلیل بیماری‌های دیگر در بیمارستان بستری می‌شوند این موضوع اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. چراکه شیر مادر سرشار از انواع مواد مغذی و آنتی‌بادی‌های ضروری برای نوزاد بوده و به تقویت سیستم ایمنی و بهبود اوضاع جسمانی کودک کمک می‌کند. استفاده از شیردوش برای گرفتن شیر مادر و تغذیهٔ نوزاد در موقعیت‌هایی که در بیمارستان بستری هستند می‌تواند به بهبودی سریع‌تر کودک کمک کند. این کار همچنین از کاهش یا قطع شدن شیر مادر در این فاصله جلوگیری می‌کند.
شیر دادن به دوقلوها
مدیریت شیردهی دوقلوها می‌تواند کار سختی برای بسیاری از تازه‌مادران باشد. اینکه مطمئن باشید هر دو بچه به اندازهٔ کافی شیر دریافت می‌کنند و نیاز همزمان دو کودک به غذا خوردن چالش‌های زیادی برای مادر درست می‌کند. در چنین شرایطی استفاده از شیردوش و کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده برای شیر دادن به دو بچه کار مادر را ساده‌تر خواهد کرد. استفاده منظم از شیردوش همچنین می‌تواند به افزایش شیر مادر و تغذیه کافی برای بچه‌ها کمک کند. هر چند ممکن است برای اطمینان از تغذیهٔ کامل کودکان به شیر خشک نیز نیاز داشته باشید.
