آیا می‌دانید منظور از تاخیر در رشد کودک چیست؟ شاید بعضی از مادران، بی‌دلیل نگران رشد کودکشان باشند و در حالی که رشد کودکشان مطلوب است، از روند رشد و تکامل او ناراضی باشند. اما در این میان بعضی از کودکان، حقیقتا با تاخیر در رشد روبرو هستند.
به طور کلی اختلال در رشد کودک به معنی تاخیر در روند تکامل جسمی و گاهی اوقات ذهنی است. این اختلال معمولا قبل از 3 سالگی خودش را نمایان می‌کند. پس شما می‌توانید با بررسی روند رشد کودک خود قبل از سه سالگی متوجه وجود داشتن یا نداشتن این اختلال شوید.
در صورتی که نشانه‌های تاخیر در رشد کودک، به موقع شناسایی و بررسی شوند، قطعا قابل حل و درمان هستند. اما در صورتی که این نشانه‌ها دیرتر شناسایی شوند، قطعا به سلامت کودک شما آسیب‌های زیادی وارد می‌کنند. کودکی که در رشد اختلال دارد، قادر به کسب بسیاری از مهارت‌های اجتماعی، زبانی و حرکتی نیست. حتی ممکن است گاهی مهارت‌های شناختی او نیز تحت تاثیر این کاهش رشد باشد.
از شایع‌ترین اختلالاتی که در رشد کودک به وجود می‌آید می‌توان به کوتاه ماندن قد، کمبود وزن و یا عقب ماندن از کسب مهارت‌های شناختی یا حرکتی اشاره کرد.
آیا می‌دانید منظور از مهارت‌های شناختی چیست؟ به طور مثال برخلاف آموزش‌هایی که شما به کودکتان داده‌اید، نمی‌تواند رنگ‌ها را از یکدیگر تشخیص دهد. و یا موارد مشابه این موضوع که به شناخت کودک مربوط می‌شود.
حال شاید این سوال در ذهن شما والدین گرامی به وجود بیاید که اگر با این مشکلات روبرو شدیم، چه کاری باید انجام دهیم؟ و یا اصلا چگونه تاخیر در رشد کودک را تشخیص دهیم؟ با ما در ادامه این بخش همراه باشید تا این موضوع را بیشتر بررسی کنیم.
نشانه‌های تاخیر در رشد کودک را بشناسید
حال که متوجه شدید تاخیر در رشد کودک چیست و چه عواقبی دارد، بهتر است تا نشانه‌های آن را بشناسید تا بتوانید تاخیر حقیقی را تشخیص دهید. البته لازم است تا بدانید بررسی این نشانه‌ها را باید بین سن 18 ماهگی تا 3 سالگی در نظر بگیرید.
- مهارت‌های حرکتی او را زیر نظر بگیرید
برای شناخت وقفه در رشد کودک، شما باید ابتدا مهارت‌های حرکتی او را در نظر بگیرید. این سوالات را از خود بپرسید و با توجه به نوع حرکت و رفتار کودک به آنها پاسخ دهید. آیا در بلعیدن مهارت کافی دارد؟ آیا به تنهایی می‌تواند اجسام را در دستش بگیرد؟ آیا به درستی می‌نشیند؟ آیا به تنهایی از پله بالا می‌رود و... در صورتی که حتی دو مورد از این مهارت‌ها به طور قطعی با جواب خیر روبرو بود، کودک شما در رشد تاخیر دارد.
- مهارت‌های اجتماعی او را در نظر بگیرید
از دیگر نشانه‌هایی که شما باید برای فهمیدن تاخیر در رشد کودک خود در نظر بگیرید، مهارت‌های اجتماعی او است. مانند قبل این سوالات را از خود بپرسید و با توجه به رفتار کودک به آن پاسخ صحیح دهید. آیا با اعضای خانواده به خوبی ارتباط برقرار می‌کند؟ آیا به سوالاتی که دیگران از او می‌پرسند، جواب صحیح یا معقولانه می‌دهد؟ ایا با بچه‌های دیگر به خوبی بازی می‌کند؟ و بسیاری دیگر از این قبیل سوالات. در صورتی که باز هم متوجه شدید جواب بیشتر این سوالات خیر است، کودک شما در رشد تاخیر دارد.
- مهارت‌های زبانی او را زیر نظر بگیرید
تاخیر در رشد کودک، در مهارت‌های زبانی او نیز تاثیرات منفی می‌گذارد. اگر کودک 2 الی 3 ساله شما نمی‌تواند به خوبی جمله بگوید و یا کلمات را به خوبی ادا نمی‌کند، دارای تاخیر در رشد است. به طور مثال کودک شما باید کلمات ساده را با وضوح کامل بگوید. به طوری که یک فرد ناشناس، کاملا متوجه منظور او شود. در غیر این صورت او با تاخیر در رشد روبرو است.
- مهارت‌های شناختی را بررسی کنید
همانطور که در بخش قبلی نیز به این موضوع اشاره کردیم، در نظر گرفتن مهارت‌های شناختی کودک نیز یکی از موارد بسیار مهمی است که ثابت می‌کند کودک شما به خوبی رشد کرده یا خیر؟ به طور مثال زمانی که او نمی‌تواند به خوبی موضوعی را استدلال کند و یا از نظر یادگیری مشکل دارد، باید به اختلال در رشد کودک پی ببرید.
چه عواملی باعث بروز اختلال در رشد کودک می‌شود؟
شاید برایتان جالب باشد تا بدانید اختلال در رشد کودک به عوامل متعددی بستگی دارد. بسیاری از کودکان به طور مادرزادی با این مشکلات مواجه می‌شوند و این موضوع پس از بزرگتر شدن آنها نمایان می‌شود. اما در این میان بسیاری دیگر از کودکان پس از متولد شدن و بر اثر عوامل مختلف با تاخیر در رشد روبرو می شوند. بهتر است تا به بررسی این دلایل بپردازیم.
- ژنتیک
بعضی از ناهنجاری‌های کروموزومی باعث اختلال در رشد کودک می‌شود. البته این موضوع با آزمایش‌های قبل از بارداری قابل تشخیص است. اما گاهی نیز تشخیص آن به دلیل خطای پزشکی با مشکل روبرو می‌شود.
- عوامل محیطی
یکی دیگر از دلایل تاخیر در رشد کودک به عوامل محیطی برمی‌گردد. به طور مثال تب شدید که به تشنج ختم می‌شود یا ضربه به سر هنگام تولد باعث ایجاد اختلال در رشد کودک می‌شود. همچنین ممکن است کودک در سن پایین‌تر از ارتفاع کمی پرت شده باشد و یا به سرش ضربه وارد شده باشد.
چه زمانی باید کودکم را برای درمان نزد پزشک ببرم؟
حال که با علائم، دلایل و به طور کلی مفهوم تاخیر در رشد کودک آشنا شدید، شاید این سوال ذهنتان را درگیر کند که چه زمانی باید برای بررسی این موضوع به پزشک مراجعه کنیم؟ به طور کلی خوب است تا بدانید قبل از ورود کودک به مدرسه، اختلالات در رشد باید شناسایی شوند و کودک شما تحت درمان قرار بگیرد. بنابراین هر زمان که متوجه تاخیر در رشد کودک دلبندتان شدید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید تا موضوع به طور دقیق مورد بررسی قرار بگیرد.
در صورتی که شما در تشخیص این موضوع اشتباه کرده باشید، پزشک این مورد را برایتان توضیح می‌دهد و شما را در خصوص راکد بودن رشد کودکتان، تفهیم می‌کند.
اما اگر حقیقتا کودک شما دچار تاخیر در رشد شده باشد، پزشک بررسی‌های دقیق را آغاز می‌کند و درمان‌هایی مناسب با سن و وضعیت کودکتان در نظر می‌گیرد. بهتر است تا روند درمان را تکمیل کنید و در این خصوص به هیچ وجه سهل‌انگاری نکنید.
منبع:babycenter
